15 federaties en bedrijven uit de palmolieketen verenigen zich in de Belgische alliantie voor duurzame palmolie

De Belgische alliantie voor duurzame palmolie is een samenwerkingsverband tussen verschillende spelers uit de palmolieketen, gaande van bedrijven tot federaties, met als doel transparante en wetenschappelijk objectieve informatie te geven over alle facetten van palmolie maar vooral om er voor te zorgen dat de palmolie die gebruikt wordt door onze Belgische producenten volledig duurzaam wordt. Tegen eind 2015 wil de alliantie daarom enkel en alleen maar RSPO gecertifieerde palmolie gebruiken in de voedingswaren op de Belgische markt. De alliantie ziet dit als een eerste stap in de transformatie naar een markt van duurzame palmolie. Een nieuw charter dat door alle leden werd ondertekend en waarvoor de alliantie in gesprek ging met WWF en Greenpeace verscherpt deze doelstellingen met als horizon 2020.

Wat is palmolie?

Palmolie wordt gewonnen uit de vrucht van oliepalmen. Oliepalmen hebben een tropisch klimaat nodig, waardoor we ze vooral in Zuid-Oost Azië maar ook in Afrika en Latijns-Amerika terugvinden.  Vandaag zijn Maleisië en Indonesië goed voor 87% van de mondiale productie van palmolie. Miljoenen mensen zijn rechtstreeks of onrechtstreeks afhankelijk van de oliepalmenteelt. Dankzij oliepalmen konden arme bevolkingsgroepen in één generatie uit de armoede klimmen en kregen ze  toegang tot moderne infrastructuur: straten, rioleringen, scholen en ziekenhuizen.

Palmolie is aanwezig in veel voedingswaren en is, omwille van zijn unieke eigenschappen belangrijk  om tegemoet te komen aan de verwachtingen van de consument. Palmolie wordt niet lopend wanneer de temperatuur verandert waardoor de voedingswaren smeuïg, smeerbaar of krokant blijven bij huishoudelijk gebruik.  Het heeft een neutrale smaak en geur, en blijft stabiel bij hoge temperaturen. Op dit moment zijn er geen plantaardige alternatieven beschikbaar met dezelfde unieke eigenschappen als palmolie.

Palmolie en gezondheid: lees de voedingswaardetabel

Vanaf 13 december 2014 is het wettelijk verplicht om de specifieke plantaardige oorsprong van de plantaardige oliën te vermelden op het etiket, waaronder dus ook palmolie. Dit is alvast een grote stap richting volledige transparantie naar de consument.

Maar wat betekent de aanwezigheid van palmolie nu voor de gezondheid? Palmolie bevat 50% verzadigde en 50% onverzadigde vetten . We moeten de inname van verzadigde vetten best zo laag mogelijk houden. Maar de aanwezigheid  of afwezigheid van palmolie in een product zegt niets over de gezondheidseffecten van dat product. Het is niet omdat een  product palmolie bevat dat het daarom meer verzadigde vetten bevat, of minder gezond is dan een product zonder palmolie.

Wat telt is de volledige nutritionele eindsamenstelling, en de hoeveelheid verzadigde vetten die het voedingsproduct bevat, onafhankelijk van het  type vet of  olie waarvan die afkomstig zijn. Willen we de voedingswaarde van een product kennen, dan moeten we de voedingswaardetabel op het etiket lezen, en niet de ingrediëntenlijst. In deze voedingswaardetabel vinden we de volgende informatie : energie, vet, verzadigd vet, koolhydraten, eiwitten, suiker en zout. De boodschap is dus: lees de voedingswaardetabel op het etiket.

Maar minstens even belangrijk is de plaats die het voedingsproduct inneemt in ons eetpatroon. Met andere woorden: hoe vaak eten we dit product en in welke hoeveelheid? Is dit product ‘een toemaatje’ en mogen we er dus maar uitzonderlijk en met mate van eten of behoort het tot onze dagelijkse basisvoeding? Een gezond voedingspatroon betekent dat we gevarieerd en evenwichtig eten én onze dagelijkse caloriebalans onder controle houden via onze voeding en beweging.

Het duurzame engagement van de Belgische alliantie

Palmolie is de meest gebruikte plantaardige olie ter wereld. Het is een belangrijke bron van inkomsten voor kleine boeren in Zuid-Oost Azië en Afrika. De snelle ontwikkeling van de teelt van oliepalmen heeft bij haar opmars echter ook geleid tot ontbossing. De uitdaging vandaag is om er voor te zorgen dat de palmolie duurzaam wordt geproduceerd.

De leden van de Belgische alliantie engageren zich om er voor te zorgen dat tegen 2020 de voedingsproducten waarin palmolie verwerkt is en die finaal bedoeld zijn voor de Belgische markt enkel en alleen maar duurzame palmolie bevatten. Een eerste stap is dat zij voor die producten tegen einde 2015 enkel en alleen RSPO (Round Table for Sustainable Palmoil*) gecertificeerde palmolie op de Belgische markt gebruiken. Het engagement tegen 2020 wordt nog sterker gedefinieerd met een nieuw charter dat door alle leden werd ondertekend en dat tevens werd opgesteld met behulp van  organisaties als WWF en Greenpeace .

Voor de leden van de Belgische alliantie betekent duurzame palmolie:

Palmolie met gekende oorsprong en dus traceerbaar. Duurzame palmolie beschermt de waardevolle bossen (bossen met hoge carbonwaarde) en veengebieden in de landen van teelt, namelijk het Amazonegebied, het Congobekken, Borneo. Duurzame palmolie is afkomstig van plantages waar de Goede Praktijken (Best Practices) worden nageleefd. Duurzame palmolie respecteert de rechten van de lokale arbeiders en bevolking en steunt de kleine, onafhankelijke boeren door deze in de palmolieketen te betrekken. Duurzame palmolie is gecertificeerd volgens RSPO op strikt onafhankelijke wijze

Actieplan

Om dit te bereiken engageren de leden zich om een bedrijfseigen actieprogramma op te stellen of acties te ondernemen zodat zij effectief tegen 2020 de doelstelling voor duurzame palmolie kunnen bereiken. De alliantie zal door middel van een jaarlijkse monitoring opvolgen wat het percentage aan duurzame palmolie is die onze leden bedrijven gebruiken in hun voedingsproducten die bestemd zijn voor de Belgische markt.

Via de website www.duurzamepalmolie.be  en de Twitter account @SustPalmoil_BE zal de alliantie informeren over de vorderingen van het engagement en de andere initiatieven die worden genomen.

Er is geen alternatief

Het verbannen van palmolie is niet het juiste antwoord op weg naar duurzaamheid. Het stigmatiseren van palmolie helpt ook niet om de bedrijven te stimuleren om duurzame palmolie te gebruiken. Bovendien hebben alternatieve plantaardige oliën elk hun eigen impact of risico voor het milieu:

• Palmolie is de meest productieve plantaardige olie en heeft dus minder areaal nodig dan plantaardige alternatieven. Voor 1 hectare palmolie heb je 6 tot 10 keer meer land nodig om andere oliegewassen te telen zoals soja en raapzaad.
• Het verbannen van palmolie heeft een belangrijke impact op de lokale bevolking in Zuid-Oost Azië en Afrika, voor wie de palmolieproductie een belangrijke bron van inkomen is.
• Als Europa palmolie weert, dan drijft zij de palmolieproducenten naar markten buiten Europa, waar het duurzaamheidsaspect veel minder van belang is.

De stichtende leden van de Belgische alliantie voor duurzame palmolie
 

• Sectorfederaties uit de voedingssector: FEVIA (Federatie van de Voedingsindustrie), BELGAPOM (Beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel en –verwerking), FGBB (Federatie van Grote Bakkerijen van België), UNIFA (Vereniging van Belgische fabrikanten en importeurs van grondstoffen voor bakkerij, patisserie, chocolatiers en ijsbereiders), CHOPRABISCO (De Koninklijke Belgische Vereniging van de Biscuit-, Chocolade-, Praline- en Suikergoedindustrie) en FBVO (Federatie van de Fabrikant van Vetten en Oliën)
• De voedingsbedrijven: Aigremont, Ferrero, Natra Malle, Unilever, Vandemoortele, Lotus Bakeries, Puratos, Royale Lacroix
• Palmolieproducent: SIPEF

De leden van de alliantie zetten zich in om de andere spelers van de palmolieketen te motiveren om lid te worden van de alliantie. De alliantie is immers op zoek naar een zo breed mogelijke samenwerking met verschillende spelers van de palmolieketen om echt een verschil te kunnen maken. Een degelijke transformatie naar duurzame palmolie vereist immers een integrale aanpak, waarbij alle betrokken partijen, namelijk producenten, raffinaderijen, NGO’s, overheden, industriële gebruikers, verdelers en eindgebruikers gemobiliseerd worden om samen te werken en oplossingen te vinden voor eventuele obstakels voor het bereiken van de doelstellingen.

*Om te ijveren voor duurzame palmolie hebben producenten, gebruikers, retail, maatschappelijke organisaties en investeerders zich in 2004 verenigd in de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO). Gezamenlijk hebben zij criteria opgesteld voor duurzame palmolieproductie. De Round Table on Sustainable Palmoil garandeert meer respect voor het milieu, sociale wetgeving en transparantie. Op die manier kon de RSPO 1,8 miljoen hectare oliepalmen certifiëren en droeg het bij tot behoud van duizenden hectare woud.